TÚS AGUS SCÓIP

Cuireadh tús le Bailiúchán Pinsean Na Seirbhíse Míleata (BPSM) nuair a rinne Oireachtas Shaorstát Éireann cinneadh i Meitheamh 1923 aitheantas agus cúiteamh a thabhairt do bhaill a bhí gonta, agus do bhaintreacha, leanaí agus cleithiúnaithe na mball a maraíodh agus iad le Óglaigh na hÉireann ar a n-áirítear an tArm Náisiúnta, Irish Volunteers, agus Irish Citizen Army trí liúntais agus aiscí a íoc leo. Thar thréimhse ama, méadaíodh agus leathnaíodh an soláthar chun cuimsiú a dhéanamh ar bhaill de Hibernian RiflesCumann na mBanFianna Éireann agus baill áirithe de na Connaught Rangers.

Grand Hotel, Omeath, county Louth. Caption on reverse reads -Turlough McNeill- 18 Pounder at Grand Hotel, Omeath, Co. Louth, August 1922. (Turlough not in photo). Featuring Lieutenant Tim Coughlan (second from left). (Reference: IE/MA/PC/0014 (11))

Tugadh isteach Legislation ag tosú in 1924 agus leanadh leis in 1934 agus 1949, chun aitheantas a thabhairt do sheirbhís iarbhaill Sheachtain na Císca, 1916 ar aghaidh go dtí 30 Meín Fómhair 1923, a raibh cruthúnas fúthu go raibh siad active service i rith na seachtaine dar tús 23 Aibreín 1916, agus i gCogadh na Saoire agus sa Chogadh Cathartha, trí phinsin seirbhíse a íoc leo.

Tá dhí shruth reachtaíochta bainteach leis an ábhar atá sa bhailiúchín:

  • Na hAchtanna Arm-Phinsean ó 1923 go dtí 1953
  • Achtanna na bPinsean Seirbhíse Míleata, 1924, 1934 agus 1949.

Dhéileíil na hAchtanna Arm-Phinsean le rannphíirtithe gonta agus le cleithiúnaithe na rannphíirtithe a bhí maraithe, agus dhéileíil Achtanna na bPinsean Seirbhíse Míleata leis na rannphíirtithe a bhí fós beo agus a bhí in ann a seirbhís chogúil a chruthú.

De thoradh na bpíosaí éagsúla reachtaíochta sin, thíinig iarratais ó dhaoine a mheas go raibh siad i dteideal aisce, liúntais nó pinsin. Rinne an Roinn Cosanta, Bord meastóirí nó Coiste Comhairleach a bhí bunaithe faoin reachtaíocht íbhartha measúnú ar na hiarratasóirí, agus cinneadh ar éirigh leo nó nír éirigh.

Notice issued to John Mallin (brother of executed 1916 leader Michael Mallin) of requirement to appear before the Divisional Justices of the Dublin Metropolitan Police Courts to answer the charge, under Regulation 9E of the Defence of the Realm Regulations, and in contravention of the Order of the Chief Secretary of Ireland of 28 November 1916, of participating in an illegal military drill or exercise on 14 October 1917. Reference: IE/MA/MSPC/MSP34REF13690 - John Mallin.

Bhailigh na meastóirí ábhar tacaíochta agus advisory committee le linn a gcuid oibre, chun cuidiú leo ina gcinneadh faoi chruinneas na gcuntas a bhí tugtha na hiarratasóirí ar a gcuid seirbhíse. íirithe iontu sin bhí rollaí ballraíochta na n-eagraíochtaí a bhí i gceist (cód tagartha RO/) agus tuairiscí faoi ghníomhaíochtaí (cód tagartha A/) a rinne na heagair mhíleata agus aonaid de relevant organisations, rud a thug mioneolas faoi chúrsaí a tharla i rith na tréimhse ama sin.  

Cuid mhór eile den bhailiúchán is ea bronnadh na mbonn ar iarbhaill Éirí Amach 1916 agus Chogadh na Saoirse. Bhí 68,896 bonn den chineál sin bronnta san iomlán faoin 31 Eanáir 1988. íirithe sa bhailiúchán freisin tá comhaid ranna ón Roinn Cosanta a raibh baint acu le bunú agus le riarachán na scéimeanna.